Vrienden als proefkonijnen
Klassieke zitfeestjes zijn niet aan mij besteed. I love verjaardagen met onverwachte interactiviteit. In deze blog leg ik uit waarom.
2023 was voor mij het jaar van teamontwikkeling. Voor meerdere opdrachtgevers mocht ik programmadagen ontwerpen en faciliteren die in het teken stonden van teamontwikkeling, hilariteit (lol trappen was bij 1 opdrachtgever het doel) en het bepalen van strategische kaders voor de nabije toekomst.
De programma's die ik hierbij ontwierp, bevatten altijd een mix van oefeningen die eigenlijk in 2 categorieën zijn in te delen:
Design thinking 👉🏼 denk- en schrijfoefeningen, waarbij we in volle focus een beroep doen op onze breinkrachten. Samen & alleen, altijd anoniem en het liefst door ons gesprek tastbaar te maken en niet in discussie te verzeilen. Remember mijn speelregels?
Energizers 👉🏼 informelere oefeningen die vooral energie opleveren, luchtig en niet al te serieus zijn. Ja, er mag absoluut gelachen worden!
Van beide soorten oefeningen heb ik een flink aantal in mijn toolbox. Sommige heb ik zelf bedacht en andere zijn geïnspireerd op bestaande oefeningen van andere creatieve facilitators. Zoals ik al schreef in de blog over mijn geheime formule, heb ik ook mijn eigen bronnen.
In deze blog wil ik mijn drie favoriete energizers delen en uitleggen waarom ik heb besloten ze te testen op mijn eigen vrienden.
✨ Cryptisch verwachtingen managen
Als je een feestje geeft, stuur je vaak een uitnodiging. Daarin staat meestal wanneer, waar en hoe laat het feestje is. Soms staat er ook in wat er gaat gebeuren. Maar als het een klassiek zitfeestje in je woonkamer is, is de kans klein dat je dit erbij gaat zetten.
Wij - Anna en ik - vonden het leuk om wel iets te zeggen en toch niets. Om de spanning op te bouwen en de verwachtingen cryptisch te managen. Dat deden we met een plaatje en een fragmentje.
Wat er vervolgens gebeurde, was voor ons een tikkeltje onverwacht. Er werd flink gegist op het programma. Het proefkonijnen was warm, maar niemand raadde wat we écht gingen doen.
🏁 caviarace op de keukentafel
🩳 verkleedfeestje met prijzen voor de origineelste cavia
🍽️ proeverij’tje met bier en andere etenswaren (een cavia?)
Waren we iets te cryptisch? Niet dat het wat uitmaakte, want de voorpret ging door het dak en veel afwezigen (veel door corona) wilden alsnog weten wat we hadden uitgespookt. Marketingmissie geslaagd ✅.
Op het feestje zelf zijn we begonnen met een agenda. Net zoals ik altijd doe bij mijn workshops. Ik vertelde eerst wat we niet gaan doen:
en daarna meteen wat we wel gaan doen.
Niet dat je dan weet wat we gaan doen, maar je hebt een idee. Een voorstelrondje en daarna drie oefeningen waar je aan de bak mag/moet. Met uiteraard voldoende pauzes.
Ik licht ze graag allemaal één voor één toe, inclusief mijn geleerde lessen. Want ja, het was voor mij een test om te ontdekken hoe mijn vrienden - die ik hoog heb zitten qua creativiteit - op deze oefeningen reageren.
✅ Gastenlijst check
🖊️ Naam: Gastenlijst check
🕧 Duur: 5min max
🧰 Tools: een deelnemerslijst met bijnamen
Normaal gesproken heb ik een deelnemerslijst met voornamen. Ik controleer de namen zodra de deelnemers de workshopruimte binnenkomen. Maar namen controleren en alleen maar handen schudden met iedereen vind ik eigenlijk heel saai. Door in plaats van namen bijnamen te gebruiken om de groep aan te spreken, is de kans groter dat er gelachen wordt en dat het ijs wordt gebroken.
Als voorbereiding heb ik de namenlijst gemaakt en voor iedereen een bijnaam bedacht waarvan ik zeker weet dat de persoon zelf weet dat ik die bijnaam voor hem/haar heb bedacht. Het is niet belangrijk dat alle andere mensen in de ruimte meteen weten wie bij welke bijnaam hoort. Dat is onderdeel van het spel bij de vervolgoefening 👇🏼. Maar bij een workshop voor een opdrachtgever zou ik niet zelf de bijnamen bedenken, maar die juist opvragen.
1️⃣ Op zoek naar hetzelfde
🖊️ Naam: Op zoek naar hetzelfde
🕧 Duur: zo lang de muziek draait (5min in ons geval)
🧰 Tools: een deelnemerslijst met bijnamen (A4) en ruimte om te schrijven
Deze oefening is eigenlijk een variant op een potentieel saaie kennismakingsronde. Je maakt in 5 minuten kennis met de hele groep door tegelijkertijd (samen & alleen) te werken. En ik heb als facilitator de mogelijkheid om het ijs te breken door de deelnemers niet met hun voornaam aan te spreken, maar met hun bijnaam.
Bij de introductie van de oefening leg ik uit dat ik de RSVP's van dit feestje wil controleren door niet hun voornaam, maar hun bijnaam voor te lezen. Als ze zich aangesproken voelen, steken ze hun hand op en krijgen ze een kopie van de deelnemerslijst van mij. De hele groep luistert en probeert te onthouden welke bijnaam bij welke persoon hoort.
Als iedereen een lijst heeft, kan het spel beginnen. Ze moeten op zoek naar iets dat ze gemeen hebben met de anderen. Dat iets moet uniek zijn en ze mogen het maar één keer opschrijven. Degene die als eerste zijn/haar hele lijst vol heeft, heeft gewonnen. In ons geval kreeg de winnaar iets van goud en de eerste plek in de volgende oefening (maar dat wisten ze niet).
Ik speelde een liedje af en de groep ging als een malle aan de speeddate. Na ongeveer 5 minuten was de eerste klaar met schrijven en gingen we op zoek naar een valse bingo. Die vonden we niet, dus we hadden een winnaar 🏆. Ze kreeg 4 flesjes zelfgebrouwen Golden Stout en mocht er 3 weggeven aan 3 anderen op het feestje. Zo vormden ze een team voor de volgende oefening.
💡 Het belangrijkste inzicht voor mij? → het bedenken van bijnamen heb ik erbij verzonnen. In het originele concept van deze oefening ligt de focus op het vinden van gemeenschappelijkheden, en niet meer dan dat. Maar omdat het een prachtige eerste oefening is, kan je het ijs breken door de opdrachtgever te vragen om met bijnamen te komen die niet beledigend maar wel grappig zijn. Zo is de kans groot dat er meteen gelachen wordt aan het begin van een misschien wel moeilijke en lange dag.
🪑The Magic Chair
🖊️ Naam: The Magic Chair
🕧 Duur: max 10 min
🧰 Tools: 4 vrijwilligers en 4 stoelen met rugleuning en zonder armleuningen
Tijdens een vakantie in Noord-Spanje kwam ik met mijn gezin een oud circus tegen in een lokaal dorpje vlakbij Figueres. Natuurlijk gingen we naar binnen en werden we getrakteerd op een hoogstaand acrobatisch programma. Inclusief een clown die dingen deed waar ik nog steeds de kriebels van krijg als ik eraan denk. Maar nog belangrijker, die clown deed deze magic chair oefening en nadat hij klaar was, dacht ik: dat ga ik in mijn workshops doen!
Omdat we al een winnaar hadden bij de vorige oefening en zij 3 vrienden had getrakteerd op de andere 3 biertjes, hadden we meteen 4 vrijwilligers. Ik vroeg hen om allemaal een stoel te pakken met rugleuning en zonder armleuningen. Ze gaven de stoelen netjes aan mij en ik zette ze in een vierkant neer, naast elkaar. Vervolgens vroeg ik hen om plaats te nemen op de stoelen en daarna een kwartslag te draaien, zodat ze met hun rug naar hun buurman zaten. Toen dat gelukt was, heb ik de stoelen nog iets strakker tegen elkaar aan gezet en ze gevraagd om één voor één achterover te gaan leunen. Lekker op de schoot van de buurman liggen.
Terwijl ze alle vier kostelijk aan het lachen waren en geen idee hadden wat er ging gebeuren, vroeg ik aan het publiek of iemand me kon helpen. De persoon die het hardst "oh nee" riep, pakte ik bij de hand en stelde ik gerust. "Maak je geen zorgen, jij loopt geen gevaar. Zij misschien wel."
De vrijwilliger hielp mij om de stoelen één voor één onder de vier helden weg te trekken. En voilà, toen de laatste stoel verdwenen was, bleef het gezelschap van 4 staan als een ware magic chair ✨.
💡 Het belangrijkste inzicht voor mij? → het hebben van 4 vrijwilligers vanuit een vorige oefening is handig en bespaart je tijd en gedoe. Ze weten toch niet wat er gaat gebeuren, maar staan wel 'aan' om mee te doen. Daarnaast is het handig om vier mensen van dezelfde lengte te hebben. Dat maakt het tweaken van de stoelen tijdens de oefening wat makkelijker. Wat ik nog zou willen aanpassen is wat 'het publiek' kan bijdragen. Want in ons geval waren er ruim 15 mensen die alleen maar stonden te kijken en niets deden behalve heel hard lachen + toejuichen. Heb je ideeën? Let me know!
🗣️ Keynote Karaoke
🖊️ Naam: Keynote Karaoke
🕧 Duur: 2min intro en 5min per presentatie
🧰 Tools: x aantal presentaties in keynote of powerpoint over random onderwerpen met 5 slides per presentatie. En natuurlijk een groot scherm.
Deze oefening heb ik inmiddels 3x gedaan met 3 verschillende groepen. En alledrie de uitvoeringen waren compleet anders. Want één ding is zeker; deze oefening doet een maximaal beroep op het improvisatievermogen van je deelnemers.
In de keynote karaoke is het de bedoeling dat de deelnemers in groepjes van 5 samen een presentatie (spreekbeurt) gaan geven over een onderwerp dat ze nog niet weten. Ze krijgen het onderwerp 1 sec voordat ze mogen beginnen, te horen. Waarna ze vervolgens allemaal 1 minuut én een slide krijgen om hun bijdrage aan de spreekbeurt te geven.
Welke onderwerpen je kan gebruiken maakt niet uit. Ik vind het leuk om iets te kiezen dat bij de groep past, of dat zo random is dat je het bijna niet kan geloven en het daarom perfect is om mensen op te laten inspireren.
De onderwerpen tijdens ons feestje waren:
Het verhaal van Pitcairn eiland 🏝️
Het verhaal van de Ketchup Boat Guy 🍅
Crisis in Castricum 🆘
Die eerste twee heb ik eerder gebruikt in andere groepen en kwam in deze derde poging weer compleet anders naar voren. De laatste heb ik verzonnen voor het feestje.
💡 Het belangrijkste inzicht voor mij? → tekst in slides kan vrij sturend zijn. Ook al zet je maar een paar woorden neer zoals "de situatie is zorgelijk", dan zal dit de improvisatie van de deelnemer beïnvloeden. Terwijl je ook een hele slide de ruimte hebt om met visueel beeld iets te geven waar op geïmproviseerd kan worden. Ik denk dat ik de volgende keer 1 woord per slide doe en een passend gifje toevoeg.
💡 Waarom een safe space belangrijk is
Die inzichten per oefening 👆🏼 zijn leuk en handig voor toekomstige sessies, maar het belangrijkste inzicht van deze Guinea Pig Party ten opzichte van een professionele workshop is het belang van een veilige situatie voor interactieve programma’s. Misschien tikkeltje cliché, maar zonder een veilige situatie is het draaien van interactieve en potentieel hilarische oefeningen heel lastig.
Onze vrienden kwamen naar dit feest omdat ze van ons weten dat we de grens van creativiteit altijd opzoeken en ze weten dat we geen abnormale en te spannende dingen gaan doen.
Terwijl het team van een willekeurige opdrachtgever dat aan een sprint met mij mee gaat doen, in een spannende dynamiek kan zitten waar ik nog niet veel vanaf weet. Ook dit heb ik meegemaakt het afgelopen jaar, en dan is het zaak om zelf te improviseren en vooral niets te forceren met dit soort energieke oefeningen. Als iemand niet durft te presenteren, dan is dat oké. Als iemand geen zin heeft om mee te doen, dan mag dat. Niets moet!
To 🌯 this up
😃 Onderschat de waarde van energizers niet. Energie = 🔑.
🤝🏼 Gebruik voorstelrondjes om iedereen tegelijk elkaar te leren kennen en bespaar zo tijd + breek het ijs sneller
🤸🏼♂️ Bewegen is gezond en een korte kleine fysieke oefening zoals de magic chair helpt om het denkwerk even helemaal te vergeten
🗣️ Improviseren en presenteren zijn gouden skills. Iedereen kan het, zolang de omgeving maar veilig genoeg voelt. De keynote karaoke is een gouden oefening waar niets op het spel staat en je uitstekend deze skill mee kan oefenen.
⚡️ Check altijd in bij de groep om te zien of er spanning is of dreigt voordat je deze oefening start.
C'est tout.
Inspiratie nodig om je verjaardag óf een werkgerelateerde meeting interactiever te maken? Hit me up 🔥.
Tot de volgende keer! 👋
Maarten